ข้อสังเกต
(๑) สิทธิที่จะได้ค่าอุปการะเลี้ยงดูจะสละหรือโอนไม่ได้และไม่อยู่ในข่ายการบังคับคดี เช่น แม้สามีภริยาทำสัญญาแยกกันอยู่โดยภริยาระบุไม่เรียกค่าอุปการะเลี้ยงดูจากสามี ภริยายังมีสิทธิฟ้องเรียกค่าอุปการะเลี้ยงดูได้
(๒) กรณีบุคคลภายนอกทำละเมิดต่อสามีหรือภริยาได้รับบาดเจ็บหรือถึงแก่ความตาย สามีหรือภริยาอีกฝ่ายย่อมถูกกระทบกระเทือนสิทธิในการได้รับค่าอุปการะเลี้ยงดู จึงมีสิทธิได้รับค่าสินไหมทดแทนจากผู้กระทำละเมิดในค่าสินไหมทดแทน เพื่อการขาดแรงงานและค่าสินไหมทดแทนเพื่อการอุปการะเลี้ยงดูตามมาตรา ๔๔๕ และ ๔๔๓
(๓) การเรียกค่าอุปการะเลี้ยงดูจากอีกฝ่ายต้องนำสืบให้ได้ว่าอีกฝ่ายมีความสามารถและฐานะดีกว่าตนเพียงใด และมีรายได้เกินรายได้ของอีกฝ่ายเพียงใด เพราะหากนำสืบไม่ได้ศาลอาจไม่ให้ค่าอุปการะเลี้ยงดูได้
๑.๒ แยกกันอยู่ชั่วคราว
(๑) สามีภริยาทำข้อตกลงแยกกันอยู่ต่างหาก
- ทำข้อตกลงกันด้วยวาจาเป็นลายลักษณ์อักษรก็ได้
- สามีภรรยาต่างฝ่ายต่างหมดหน้าที่จะต้องอยู่ด้วยกันฉันสามีภริยาต่อไป แต่สถานะสามีภริยายังคงมีอยู่ยังไม่ถือว่าการสมรสสิ้นสุดลง แต่หากแยกกันอยู่เกิน ๓ ปี อาจมีสิทธิฟ้องหย่าได้ตามมาตรา ๑๕๑๖ (๔) (๔๑๒)
(๒) ศาลมีคำสั่งอนุญาตให้แยกกันอยู่ต่างหากเป้นการชั่วคราว เหตุที่จะฟ้องขอให้ศาลอนุญาตให้แยกกันอยู่ชั่วคราว มี ๔ กรณี คือ
(๒.๑) สามีภริยาไม่สามารถที่จะอยู่กินด้วยกันฉันสามีภริยาโดยปกติสุข
(๒.๒) การอยู่ร่วมกันจะเป็นอันตรายแก่กายอย่างมากของสามีหรือภริยา
(๒.๓) การอยู่ร่วมกันจะเป็นอันตรายแก่จิตใจอย่างมากของสามีหรือภริยา
(๒.๔) การอยู่ร่วมกันจะเป็นการทำลายความผาสุกอย่างมากของสามีหรือภริยา
๑.๓ การเป็นผู้อนุบาลหรือผู้พิทักษ์ให้คู่สมรสที่ตกเป็นคนวิกลจริตจนถูกศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถหรือเสมือนไร้ความสามารถตามมาตรา ๑๔๖๓
๑.๔ การซื่อสัตย์ในความรักต่อกัน ส่วนใหญ่ก็เป็นเรื่องเกี่ยวกับความสัมพันธ์ทางชู้สาว หากภริยามีชู้สามีมีสิทธิฟ้องหย่าและเรียกค่าทดแทนจากภริยาและชายชู้ได้ และหากสามีมีภริยาน้อยหรือร่วมประเวณีกับหญิงอื่นเป็นอาจิณ ภริยามีสิทธิฟ้องหย่าและเรียกค่าทดแทนจากสามีและภริยาน้อยได้เช่นเดียวกัน จะฟ้องเรียกค่าทดแทนจากภริยาน้อยโดยไม่ต้องฟ้องหย่าสามีก็ได้
๑.๕ การใช้คำนำหน้านามและชื่อสกุลของหญิงมีสามี
หญิงเมื่อจะทำการสมรสมีสิทธิเลือกใช้คำนำหน้านามว่า “นาง” หรือ “นางสาว” ก็ได้ และคู่สมรสมีสิทธิใช้ชื่อสกุลของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งตามที่ตกลงกันหรือต่างฝ่ายต่างใช้ชื่อสกุลเดิมของตนก็ได้
๑.๖ สัญชาติและภูมิลำเนาของสามีภริยา
การสมรสไม่ทำให้ได้สัญชาติไทย แต่อาจร้องขอสัญชาติโดยแปลงสัญชาติได้
สามีภริยามีภูมิลำเนาอยู่ที่เดียวกัน ณ ถิ่นที่อยู่ด้วยกันตามมาตรา ๔๓

๒. ความสัมพันธ์ในทางทรัพย์สิน
๒.๑ สัญญาก่อนสมรสในเรื่องทรัพย์สิน
- ก่อนจดทะเบียนสมรส คู่สมรสจะทำสัญญาก่อนสมรสในเรื่องทรัพย์สินอันเป็นการยกเว้นไม่ปฏิบัติตามมาตรา ๑๔๖๕-๑๔๙๓ ก็ได้ ตามมาตรา ๑๔๖๕
- ถ้าได้ทำสัญญาก่อนสมรสยกเว้นไว้ว่าให้สามีมีอำนาจขายที่ดินสินสมรสได้โดยลำพังก็สามารถทำได้
- ต้องเป็นเรื่องเกี่ยวกับการจัดการทรัพย์สิน ถ้าเป็นการกำหนดว่า “ถ้าชายหญิงหย่าขาดจากกันให้สินสมรสทั้งหมดเป็นของหญิงฝ่ายเดียวโดยชายไม่มีสิทธิได้สินสมรส” สัญญาดังกล่าวก็จะใช้บังคับไม่ได้ เพราะไม่ใช่เรื่องเกี่ยวกับการจัดการทรัพย์สินแต่เป็นเรื่องการแบ่งสินสมรสหลังการหย่า
- ข้อความในสัญญาจะต้องไม่ขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชนหรือระบุให้ใช้กฎหมายของประเทศอื่นบังคับในเรื่องทรัพย์สิน หากฝ่าฝืนเป็นโมฆะตามมาตรา ๑๔๖๕ วรรคสอง
- สัญญาก่อนสมรสทำได้แต่เฉพาะเรื่องทรัพย์สินระหว่างสามีภริยาเท่านั้น จะทำเกี่ยวกับเรื่องหนี้สินไม่ได้ เรื่องใช้ที่จำเป็นในการประกอบอาชีพหรือวิชาชีพของคู่สมรสฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง
๑.๓ ทรัพย์สินที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งได้มาระหว่างสมรสโดยการรับมรดกหรือโดยการให้โดยเสน่หา
๑.๔ ทรัพย์สินที่เป็นของหมั้น
ของแทนสินส่วนตัว
ทรัพย์สินที่เป็นสินส่วนตัวนั้น ถ้าได้แลกเปลี่ยนเป็นทรัพย์อย่างอื่นหรือซื้อทรัพย์สินอื่นมาด้วยเงินสินส่วนตัว หรือขายสินส่วนตัวและได้เงินมา ทรัพย์สินอื่นหรือเงินที่ได้มานั้นเป็นสินส่วนตัวอยู่ตามเดิม
- กรณีที่ทรัพย์สินหายเงินที่มาแทนทรัพย์สินส่วนตัวนี้ถูกนำไปรวมกับสินสมรสแล้วเกิดเป็นทรัพย์สินขึ้นมาใหม่ จึงเป็นกรรมสิทธิ์รวมของสามีหรือภริยาตามสัดส่วนของสินส่วนตัวและสินสมรสในทรัพย์สินใหม่นั้น
- สินส่วนตัวถูกทำลายไปทั้งหมดหรือแต่บางส่วน แล้วได้ทรัพย์สินหรือเงินมาทดแทน ทรัพย์สินอื่นเงินที่ได้มานั้น เป็นสินส่ววตัว